Załącznik do Zarządzenia Nr 12/2024
Kierownika PCPR w Zwoleniu
z dnia 11 kwietnia 2024r.

 

 

 

Standardy ochrony małoletnich
w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie
w Zwoleniu

 

Zwoleń, 2024 r

SPIS TREŚCI

Rozdział 1. 3

Preambuła, czyli wstęp do dokumentu. 3

Rozdział 2. 3

Słowniczek pojęć używanych w dokumencie Standardy ochrony małoletnich. 3

Rozdział 3. 4

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci 4

Rozdział 4. 4

Zasady rekrutacji pracowników/wolontariuszy/stażystów/praktykantów.. 4

Rozdział 5. 4

Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy pracownikami (wolontariuszami, stażystami, praktykantami) Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie  w Zwoleniu a małoletnimi 4

Rozdział 6. 4

Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego. 4

Rozdział 7. 7

Zasady ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci w instytucji 7

Rozdział 8. 8

Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych. 8

Rozdział 9. 9

Monitoring. 9

Rozdział 10. 9

Przepisy końcowe. 9

Załącznik nr  1 do Standardów ochrony małoletnich. 10

Zasady bezpiecznej rekrutacji 10

Załącznik nr  2 do Standardów ochrony małoletnich. 15

Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi 15

Załącznik nr 3 do Standardów ochrony małoletnich. 19

Karta interwencji 19

Załącznik nr  4 do Standardów ochrony małoletnich. 21

Zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci 21

Załącznik nr  5 do Standardów ochrony małoletnich. 25

Monitoring Standardów ochrony małoletnich – ankieta. 25

Załącznik nr  6 do Standardów ochrony małoletnich. 26

Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych. 26

Załącznik nr  7 do Standardów ochrony małoletnich. 27

OŚWIADCZENIE. 27

 

Rozdział 1.

Preambuła, czyli wstęp do dokumentu

 

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Zwoleniu jest działanie dla dobra małoletnich i w ich najlepszym interesie. Każdy pracownik traktuje małoletnich z szacunkiem oraz uwzględnia ich potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec małoletnich przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownicy realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych PCPR, oraz swoich kompetencji.

Rozdział 2.

Słowniczek pojęć używanych w dokumencie Standardy ochrony małoletnich

 

1. Pracownikiem PCPR -u jest osoba zatrudniona w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zwoleniu na podstawie umowy o pracę umowy cywilnoprawnej, a także praktykant, stażysta i wolontariusz.
2. Małoletnim/Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18. roku życia. W niniejszym dokumencie pojęcia te używane będą naprzemiennie.
3. Opiekunem jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic, lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy. Pojęcia te będą używane naprzemiennie.
4. Zgoda rodzica dziecka, oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka/ opiekunów prawnych. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
5. Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego działającego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
6. Osoba odpowiedzialna za Standardy ochrony małoletnich to wyznaczony przez kierownika pracownik sprawujący nadzór nad realizacją ww. dokumentu w PCPR.
7. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

 

 

 

Rozdział 3.

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

 

1. Pracownicy PCPR-u posiadający wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
2. W przypadku zidentyfikowania czynników, pracownicy PCPR-u podejmują rozmowę
   z opiekunami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
3. Pracownicy PCPR-u monitorują sytuację i dobrostan dziecka.

Rozdział 4.

Zasady rekrutacji pracowników/wolontariuszy/stażystów/praktykantów

Rekrutacja pracowników PCPR-u odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji pracowników. Zasady stanowią Załącznik nr 1 do Standardów.

Rozdział 5.

Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy pracownikami (wolontariuszami, stażystami, praktykantami) Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
w Zwoleniu a małoletnimi

 

Pracownicy  znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel–dziecko i dziecko–dziecko ustalone w placówce. Zasady stanowią Załącznik nr 2 do Standardów.

Rozdział 6.

Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego

 

1. Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci może przybierać różne formy, z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikowania.
2. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa dzieci:

1)      popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem);

2)      doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak (np. krzyk, kary fizyczne, poniżanie);

3)      doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem).

1. Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przypadku podejrzenia działania na szkodę małoletniego przez:

1)      osoby dorosłe (pracownika, inne osoby trzecie, rodziców/opiekunów prawnych);

2)      inne dziecko.

1. W przypadku powzięcia przez pracownika podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone lub zgłoszenia takiej okoliczności przez dziecko lub opiekuna dziecka, pracownik  ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji Kierownikowi. Notatka może mieć formę pisemną lub mailową.
2. Interwencja prowadzona jest przez kierownika, który może wyznaczyć na stałe do tego zadania inną osobę. W przypadku wyznaczenia takiej osoby jej dane (imię, nazwisko, email, telefon) zostaną podane do wiadomości pracownikom, dzieciom i opiekunom.
3. Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony kierownika, a nie została wyznaczona osoba do prowadzenia interwencji, wówczas działania opisane w niniejszym rozdziale podejmuje osoba, która dostrzegła krzywdzenie lub do której zgłoszono podejrzenie krzywdzenia.
4. Do udziału w interwencji można zaangażować specjalistów, w szczególności psychologów i pedagogów, celem skorzystania z ich pomocy przy rozmowie z dzieckiem o trudnych doświadczeniach.
5. Kierownik informuje  opiekunów o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja, sąd rodzinno-opiekuńczy).
6. Po poinformowaniu opiekunów zgodnie z punktem poprzedzającym, kierownik składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd
   w sytuację rodziny do Sądu Rejonowego - Wydział Rodzinny i Nieletnich lub ośrodka pomocy społecznej.
7. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach poszczególnych instytucji wskazanych
   w punkcie poprzedzającym.
8. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 3 do Standardów. Kartę załącza się do rejestru interwencji prowadzonego przez PCPR.
9. W przypadku podejrzenia, że życie małoletniego jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu należy niezwłocznie poinformować odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer alarmowy 112 lub 999 (pogotowie). Poinformowania służb dokonuje pracownik, który pierwszy powziął informację
   o zagrożeniu i następnie wypełnia kartę interwencji.
10. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka Kierownik PCPR – u przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczególności jego opiekunami. Kierownik stara się ustalić przebieg zdarzenia, ale także wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka.
11. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji.
12. Kierownik organizuje spotkanie/a z opiekunami dziecka, którym przekazuje informacje
    o zdarzeniu oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia,
    w tym u innych organizacji lub służb.
13. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo kierownik sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej instytucji (policji / prokuratury).
14. W przypadku, gdy z rozmowy z opiekunami wynika, że nie są oni zainteresowani pomocą dla dziecka, ignorują zdarzenie lub w inny sposób nie wspierają dziecka, które doświadczyło krzywdzenia, kierownik  sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego.
15. W przypadku, gdy z przeprowadzonych ustaleń wynika, że opiekun małoletniego zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo (np. dziecko chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej), rodzina stosuje przemoc wobec dziecka (rodzic/inny domownik krzyczy na dziecko, stosuje klapsy lub podobne rodzajowo kary fizyczne), należy poinformować właściwy ośrodek pomocy społecznej o potrzebie pomocy rodzinie, gdy niespełnianie potrzeb wynika z sytuacji ubóstwa, bądź – w przypadku przemocy
    i zaniedbania – konieczności wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”.
16. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez pracownika  wówczas osoba ta zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko z dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
17. W przypadku gdy pracownik dopuścił się wobec małoletniego innej formy krzywdzenia niż popełnienie przestępstwa na jego szkodę, kierownik powinien zbadać wszystkie okoliczności sprawy, w szczególności wysłuchać osobę podejrzewaną o krzywdzenie, dziecko oraz innych świadków zdarzenia. W sytuacji gdy naruszenie dobra małoletniego jest znaczne, w szczególności gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności dziecka, należy rozważyć rozwiązanie stosunku prawnego z osobą, która dopuściła się krzywdzenia. Jeżeli osoba, która dopuściła się krzywdzenia, nie jest bezpośrednio zatrudniona w PCPR lecz przez podmiot trzeci, wówczas należy zarekomendować zakaz wstępu tej osoby na teren jednostki, a w razie potrzeby rozwiązać umowę z instytucją współpracującą.
18. Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
19. W przypadku gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa dziecka zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.
20. W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez inne dziecko przebywające w PCPR (np. na zajęciach grupowych) należy przeprowadzić rozmowę z dzieckiem podejrzewanym o krzywdzenie oraz jego opiekunami, a także oddzielnie z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu i jego opiekunami. Ponadto należy porozmawiać z innymi osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu. W trakcie rozmów należy dążyć do ustalenia przebiegu zdarzenia,
    a także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka krzywdzonego. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji. Dla dziecka krzywdzącego oraz krzywdzonego sporządza się oddzielne karty interwencji.
21. Wspólnie z opiekunami dziecka krzywdzącego należy opracować plan naprawczy, celem zmiany niepożądanych zachowań.
22. Z opiekunami dziecka poddawanego krzywdzeniu należy opracować plan zapewnienia mu bezpieczeństwa, włączając w ten plan sposoby odizolowania go od źródeł zagrożenia.
23. W trakcie rozmów należy upewnić się, że dziecko podejrzewane o krzywdzenie innego dziecka samo nie jest krzywdzone przez opiekunów, innych dorosłych bądź inne dzieci.
    W przypadku potwierdzenia takiej okoliczności należy podjąć interwencję także
    w stosunku do tego dziecka.
24. W przypadku, gdy dziecko krzywdzące nie uczestniczy w działaniach PCPR-u należy porozmawiać z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu, innymi osobami mającymi wiedzę
    o zdarzeniu, a także z opiekunami dziecka krzywdzonego celem ustalenia przebiegu zdarzenia, a także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Kierownik organizuje spotkanie/a z opiekunami dziecka, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o potrzebie / możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym u innych organizacji lub służb oraz o sposobach reakcji na zdarzenie (poinformowanie sądu rodzinnego, szkoły oraz opiekunów dziecka krzywdzącego).
25. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko w wieku od 13 do 17 lat, a jego zachowanie stanowi czyn karalny, należy ponadto poinformować właściwy miejscowo sąd rodzinny lub policję poprzez pisemne zawiadomienie.
26. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko powyżej lat 17, a jego zachowanie stanowi przestępstwo, wówczas należy poinformować właściwą miejscowo jednostkę policji lub prokuratury poprzez pisemne zawiadomienie.

 

Rozdział 7.

Zasady ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci w instytucji

 

1. PCPR w Zwoleniu zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie
   z obowiązującymi przepisami prawa.
2. PCPR w Zwoleniu uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
3. Wytyczne dotyczące zasad publikacji wizerunku dziecka stanowią Załącznik nr 4 do Standardów.
4. Pracownikom nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie PCPR bez pisemnej zgody opiekuna dziecka.
5. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik  może skontaktować się
   z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody.
6. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
7. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekuna na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
8. Upublicznienie przez pracownika  wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody opiekuna dziecka.
9. Pisemna zgoda, o której mowa w ust. 1., powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na stronie www.youtube.com w celach promocyjnych).

Rozdział 8.

Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych

 

1. Na terenie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Zwoleniu nie ma ogólnodostępnej sieci internetowej.
2. Za treści, które małoletni oglądają na własnych nośnikach (np. telefony, tablety lub inne urządzenia z mobilnym internetem) odpowiadają rodzice, rodzice zastępczy bądź opiekunowie prawni.
3. Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej oraz psycholog w ramach czynności służbowych poruszają z rodzicami zastępczymi oraz małoletnimi kwestie bezpiecznego korzystania
   z Internetu zarówno przez dzieci jak i dorosłych.
4. Bezpieczeństwo w sieci, cyberprzemoc, cyberuzależnienia oraz tematy pokrewne, poruszane są w pracy psychologa w ramach organizowanych grup wsparcia lub szkoleń podnoszących kompetencje rodzin zastępczych.
5. Wszelkie symptomy świadczące o behawioralnym uzależnieniu cyfrowym zauważane przez rodziców zastępczych, koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, nauczycieli, pedagogów lub inne osoby z otoczenia dziecka traktowane są jako potencjalne zagrożenie dziecka i wdrażane są środki wspierające, w zależności od stwierdzonych potrzeb.
6. Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych stanowią załącznik nr 6 do Standardów.

 

 

Rozdział 9.

Monitoring

 

1. Kierownik PCPR w Zwoleniu wyznacza pracownika socjalnego Panią Beatę Kustra jako osobę odpowiedzialną za Standardy ochrony małoletnich w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zwoleniu.
2. Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia ich oraz za zmiany
   w niniejszym dokumencie.
3. Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, przeprowadza wśród pracowników, raz na 12 miesięcy, ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. Wzór ankiety stanowi Załącznik nr 5 do Standarów.
4. W ankiecie pracownicy mogą proponować zmiany Standardów oraz wskazywać naruszenia Standardów w PCPR w Zwoleniu
5. Osoba, o której mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu, dokonuje opracowania ankiet wypełnionych przez pracowników. Sporządza na tej podstawie raport z monitoringu, który następnie przekazuje Kierownikowi.
6. Kierownik wprowadza do ww. dokumentu niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom nowe brzmienie Standardów, umieszcza na stronie internetowej PCPR w Zwoleniu oraz

w Biuletynie Informacji Publicznej.

 

Rozdział 10.

Przepisy końcowe

 

1. Standardy ochrony małoletnich wchodzą w życie z dniem ich ogłoszenia.
2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników, w szczególności poprzez wywieszenie w miejscu ogłoszeń dla pracowników i  poprzez przesłanie dokumentu drogą elektroniczną, umieszczenie na stronie internetowej PCPR w Zwoleniu oraz
   w Biuletynie Informacji Publicznej.